Możliwe, że sądzisz, iż martwienie się i rozwiązywanie problemów to jedno i to samo. Poniższy moduł pokaże Ci, że w rzeczywistości jest odwrotnie. Przedstawimy efektywne sposoby rozwiązywania problemów, z którymi spotykasz się na co dzień, dzięki czemu zmniejszy się Twoja potrzeba martwienia się.
Martwienie się a rozwiązywanie problemów
Tak jak już wielokrotnie podkreślaliśmy, martwienie się jest negatywnym procesem myślenia, w którym, niczym zdarta płyta, powtarza się przewidywanie negatywnych skutków przyszłych zdarzeń. Często pytamy wtedy samych siebie: „Co zrobię, gdy to się wydarzy?”. Jednak strach tak bardzo nas paraliżuje, że nie jesteśmy w stanie znaleźć jakiegokolwiek rozwiązania i trwamy w swych największych lękach. Wszystko to sprawia, że oczekujemy na wydarzenie się czegoś mało prawdopodobnego, a jednocześnie nie mamy w zanadrzu żadnego planu działania w przypadku faktycznego nadejścia danego zdarzenia.
Strategia rozwiązywania problemów
Strategia rozwiązywania problemów jest czymś odmiennym. Jest to konstruktywny proces myślenia skupiony na znalezieniu elastycznych i efektywnych sposobów poradzenia sobie z daną sytuacją. Obejmuje ono identyfikację samego problemu oraz strategii jego rozwiązania. Ostatecznie dochodzi do wyboru najlepszych według nas rozwiązań oraz znalezienia wszelkich plusów i minusów ich wdrożenia. Opierając się na takiej ocenie, możemy wreszcie ustalić najlepszy plan postępowania, obejmujący jedną lub wiele przemyślanych przez nas strategii. Jedyne co pozostaje, to wdrożenie planu w życie, a następnie ocena działania, oraz tego, jak dobrze poradziliśmy sobie w tej sytuacji.
Czy widzisz, jak nieefektywnym i bezowocnym procesem jest martwienie się? Nie dość, że opiera się na sytuacjach, które nie miały miejsca, to jeszcze pozostawia Cię bez pomysłu na poradzenie sobie z nimi. Strategia rozwiązywania problemów jest bardzo praktyczna i pomocna. Dzięki niej opierasz się na zdarzeniach, które faktycznie mają miejsce oraz sprawnie wypracowujesz plan działania. Skoro wiemy, że martwienie się nie jest dla nas użyteczne, skupmy się na wyuczeniu umiejętności rozwiązywania problemów.
Od czego zacząć rozwiązywanie problemu?
Zanim przystąpisz do rozwiązywanie problemu musisz pamiętać o:
- Odpowiednim przygotowaniu – jeśli zdecydujesz się na obranie przedstawionej tutaj strategii, musisz dać sobie szansę na zrobienie tego poprawnie. Zwróć uwagę na poniższe kwestie:
- Poświęć czas. Rozwiązywanie problemów zabiera czas oraz energię, dlatego nie jest to rzecz, którą można zrobić z biegu. Będziesz więc musiał poświęcić swój czas i uwagę, by jak najbardziej skorzystać z tego doświadczenia.
- Wszystko po kolei. Upewnij się, że zajmujesz się jednym problemem naraz. Nie próbuj znaleźć od razu rozwiązania każdego możliwego problemu, bo ucierpi na tym jakość Twoich działań.
- Zapisuj. Zawsze pamiętaj żeby prowadzić notatki. Nie próbuj rozwiązywać problemów w głowie. Zauważysz wtedy, że wszystko stanie się pogmatwane, gdy tylko będziesz próbował sobie przypomnieć kolejne rzeczy. Wiele kwestii stanie się jasne, gdy przelejesz je na papier.
- Czy problem faktycznie istnieje? Jest to pytanie, które musisz sobie zadać zanim rozpoczniesz rozwiązywanie czegokolwiek. Bez względu na to, o co się martwisz zastanów się:
- Czy to, na czym się skupiam, jest realnym i prawdopodobnym problemem?
- Czy to jest coś, co dzieje się tu i teraz?
- Czy to jest coś, nad czym mam jakąkolwiek kontrolę?
Jeśli problem, o który się martwisz jest mało realny, nie pozostaje pod Twoją kontrolą, a do tego jest jedynie mało prawdopodobnym zdarzeniem w przyszłości, to chociaż może wyglądać jak poważny problem, to nim nie jest i nie wymaga rozwiązania. W takich przypadkach będziemy używali metody podważania zmartwień oraz ich odpuszczania, gdyż będą w tym momencie najbardziej efektywne. Gdy mamy do czynienia z rzeczywistym problemem, który istnieje tu i teraz, i możesz go kontrolować, użycie strategii rozwiązywania problemów będzie najskuteczniejsze.
Niżej znajdziesz przykłady problemów, które da się rozwiązać oraz tych, na które nie mamy wpływu.
| Problemy do rozwiązania | Problemy nierozwiązalne |
| · Rachunki za prąd i telefon są niezapłacone, a nie mam tyle pieniędzy, żeby pokryć oba. · Mam za dużo obowiązków w pracy/domu, które muszę wykonać do końca tygodnia.
· Pokłóciłam się ze współmałżonkiem/ partnerem. · Moje dziecko w ogóle mnie nie słucha. |
· Mój współmałżonek/partner może mieć wypadek. · Moje dziecko może wpaść w złe towarzystwo i zacząć brać narkotyki.
· Atak terrorystyczny może się wydarzyć. · Stopy procentowe mogą pójść w górę. · W pracy może nadejść redukcja etatów. · Mogę poważnie zachorować. |
Czy zauważyłeś, dlaczego niektóre z powyższych problemów są niemożliwe do rozwiązania, a nad częścią rzeczywiście można pracować?
Umów się na konsultację online
Zapraszamy do kontaktu
Nasze centrum znajduje się przy ulicy Śliskiej 16/4 w Krakowie
Jak rozwiązywać problemy – kroki
Istnieje 6 kroków efektywnego rozwiązywania problemu. Przedstawimy każdy z nich wraz z przykładem. Użyjmy wcześniej wspomnianego problemu niezapłaconych rachunków za gaz i telefon, na które nie masz wystarczającej ilości pieniędzy. Jest to rzeczywisty problem, który istnieje tu i teraz, oraz można się z nim uporać.
Krok 1.: Identyfikacja/Opis problemu
Spróbuj określić swój problem jak najjaśniej. Staraj się być obiektywny i opisuj konkretne zachowania, sytuacje, czas i okoliczności w jakich się pojawił. Skup się na tym, co faktycznie można zaobserwować, nie na własnych odczuciach.
| Opis problemuRachunek za gaz i telefon są niezapłacone, a nie mam tyle pieniędzy, żeby pokryć oba. |
Krok 2.: Tworzenie możliwych rozwiązań/opcji
Wymień możliwe do realizacji rozwiązania. Bądź kreatywny i nie zastanawiaj się nad jakością każdego z nich. Jeśli pozwolisz sobie na kreatywność, możliwe, że wpadniesz na rozwiązania, które nigdy by Ci nie wpadły do głowy.
| Lista możliwych rozwiązań · Zadzwonić do obu firm i zapytać, czy możliwa jest spłata w ratach.
· Wybór priorytetów – mogę żyć przez jakiś czas bez telefonu, ale nie bez gazu, więc to najpierw opłacę. · Pożyczenie pieniędzy od rodziny lub przyjaciół i spłata obu rachunków. · Zapłacenie przy pomocy karty kredytowej i spłata długu w późniejszym czasie. · Spotkanie z doradcą finansowym – może on znajdzie rozwiązanie. · Znalezienie dodatkowej pracy. · Sprzedaż czegoś z własnego dobytku i spłata długu. · Nie spłacenie rachunków i przeprowadzka do przyjaciela. |
Gdy już zapiszesz wszystkie możliwe alternatywy, jakie jesteś w stanie wymyślić, wykreśl te pomysły, które są najmniej sensowne i mało pożądane. Następnie uszereguj pozostałe opcje w kolejności od najbardziej preferowanych.
Preferowane rozwiązania
|
Krok 3.: Ocena opcji
Oceń pierwsze 3 lub 4 rozwiązania pod kątem ich zalet i wad.
| Zalety | Wady | |
| Opcja 1. | Może nie odłączą mi gazu i telefonu.Będę miał poczucie, że coś zrobiłem. | Będę czuł wstyd, musząc tam dzwonić.Możliwe, że nie uda mi się tego tak załatwić.
I tak będę musiał to ostatecznie zapłacić. |
| Opcja 2. | On ma doświadczenie, więc będzie wiedział, co robić. Będę miał wsparcie. Ktoś mi pomoże.
Firmy mogą być mu bardziej przychylne. |
Będę musiał zająć się szukaniem takich darmowych usług – będzie to wymagało wysiłku. |
| Opcja 3. | Gaz nie zostanie odłączony.Mogę korzystać z budek telefonicznych.
Problem zostanie zredukowany. |
Nie będę miał telefonu pod ręką. Mogę mieć w przyszłości problem z podpisaniem umowy na abonament. |
| Opcja 4. | Będę miał więcej pieniędzy. | Będę zbyt zajęty, nie będę miał czasu dla siebie. Nie rozwiąże to problemu od razu. |
Krok 4.: Wybór rozwiązania
Wybierz jeden, dwa lub więcej planów. Określ kto, kiedy i w jaki sposób zajmie się jego realizacją.
| Działania | Kto | Kiedy |
| Kontakt z dostawcą gazu i telefonu w celu negocjacji sposobu zapłaty – na raty lub z określonym opóźnieniem. | Ja | poniedziałek rano |
| Jeśli to nie rozwiąże problemu – szukanie w Internecie instytucji udzielających darmowych porad finansowych. | Ja | poniedziałek rano |
| Spotkanie z doradcą finansowym. | Ja | wtorek |
| Jeśli to nie rozwiąże problemu – spłata rachunku za gaz i używanie budek telefonicznych przez jakiś czas. | Ja | środa |
Krok 5.: Wprowadzanie planu w życie
Kierując się wyżej określonym planem, wprowadź go w życie.
Oceń, czy Twój plan był efektywny. Zastanów się czy plan nie musi zostać dostosowany, zmieniony lub czy nie ma konieczności opracowania innego rozwiązania. Jeśli nie jesteś zadowolony z wyników, wróć do kroku 2., określ nowe opcje lub zmodyfikuj istniejące i kontynuuj kolejne etapy.
Pamiętaj! Ta technika, jak poprzednie metody, wymaga praktyki, ale pomoże Ci poradzić sobie z trudnymi sytuacjami. Następnym razem, gdy zaczniesz się martwić, sięgnij po arkusz zamieszczony na stronie 5. Będzie to działanie z pewnością bardziej produktywne niż zamartwianie się, i pozwoli Ci na wypracowanie konkretnego planu działania.
Umów się na konsultację online
Zapraszamy do kontaktu
Nasze centrum znajduje się przy ulicy Śliskiej 16/4 w Krakowie
Podsumowanie modułu o rozwiązywaniu problemów
- Martwienie się i rozwiązywanie problemów to nie to samo.
- Martwienie się jest nieprzydatne, skupia się na sytuacjach, które nie miały jeszcze miejsca i nie skutkuje wypracowaniem konkretnego planu działania.
- Strategia rozwiązania problemów jest pomocna i bardzo praktyczna. Skupia się na problemach rzeczywistych, które mają miejsce tu i teraz, oraz na które możemy mieć wpływ. Pozwala na wypracowanie jasnego planu działania.
- Zanim zaczniesz korzystać z tej techniki, zastanów się czy:
- odpowiednio się przygotowałeś? – możesz poświęcić odpowiednią ilość czasu, skupiasz się na jednym problemie naraz oraz notujesz swoje działania.
- istnieje problem do rozwiązania? – rzeczywisty, dziejący się tu i teraz, na którym masz kontrolę.
- Strategia rozwiązywania problemów składa się z kolejnych kroków:
- Identyfikacja/Opis problemu
- Tworzenie możliwych rozwiązań/opcji
- Ocena wyników
- Wybór rozwiązania
- Wprowadzanie planu w życie
- Ocena rezultatów
- Pamiętaj! Posiadanie jasnego planu działania w trudnej sytuacji pozwoli Ci na minimalizowanie konieczności martwienia się oraz obniży ogólny poziom Twojego lęku.
Tekst opublikowano za zgodą Centre for Clinical Interventions of the North Metropolitan Health Service, źródło, tłumaczenie: Ewa Warlewska.
