Depresja to nie tylko obniżony nastrój
Zbliża się kolejny „Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją” (23 lutego). Każdy z pewnością spotkał się kiedyś z określeniem „depresja”. Powszechnie jednak wciąż nie do końca wiadomo, co dokładnie kryje się za tą nazwą. Obecnie słowo to używane jest w co najmniej dwóch znaczeniach. Po pierwsze – definiuje ono objaw psychopatologiczny, jakim jest nastrój depresyjny, czyli smutek, przygnębienie i zniechęcenie. Występuje on w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych, jak również w stanach subklinicznych oraz podczas doświadczania trudności życiowych, takich jak m.in. żałoba lub utrata pracy. W drugim znaczeniu, depresja jest nazwą zaburzenia psychicznego, należącego do grupy zaburzeń nastroju. Składa się na nią zespół objawów, takich jak m.in.: obniżony nastrój, poczucie winy, płaczliwość, zmniejszenie liczby bądź zakresu zainteresowań lub czerpanie mniejszej przyjemności z wykonywania dotychczas lubianych czynności, spadek energii, zaburzenia snu, zmiany wagi ciała, utrata apetytu, spadek libido, problemy z koncentracją uwagi, czy myśli i zachowania samobójcze.
Trudno jest mówić o jednej przyczynie depresji – zwykle do jej powstania prowadzi szereg okoliczności. W podejściu poznawczo-behawioralnym zwraca się szczególną uwagę na specyficzność poznawczą, czyli typowe dla danego zaburzenia treści i procesy poznawcze. Dla depresji charakterystyczne są ruminacje, czyli uporczywe, nawracające myśli koncentrujące się na przeżywanych trudnościach oraz ich przyczynach. Osoba cierpiąca na depresję postrzega siebie, świat oraz przyszłość w czarnych barwach, doświadcza bezradności, beznadziei oraz ma obniżone poczucie własnej wartości. Typowe w depresji są także „błędy” w myśleniu, takie jak na przykład widzenie przyszłości w czarnych barwach (katastrofizacja), postrzeganie tylko skrajnych aspektów zjawisk (myślenie czarno-białe, dychotomiczne) czy pomijanie pozytywów i wyolbrzymianie negatywnych wydarzeń.
Zachorowanie na depresję nie oznacza wyroku – jest to zaburzenie możliwe do wyleczenia. Na samym początku drogi do zdrowia kluczowa jest sama chęć podjęcia leczenia i zgłoszenie się do specjalisty – psychologa lub psychoterapeuty. Czasami niezbędne, obok psychoterapii, okazuje się włączenie leczenia farmakologicznego pod okiem lekarza psychiatry.
Źródła:
Beck, J. S. (2005). Terapia poznawcza. Podstawy i zagadnienia szczegółowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Hammen, C. (2004). Depresja. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Popiel, A. i Pragłowska, E. (2008). Psychoterapia poznawczo – behawioralna. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.
