Obraz ciała można zdefiniować jako podejście człowieka do własnego ciała oraz sposób jego postrzegania. Podejście to może obejmować pozytywne i negatywne przekonania, które w dużym stopniu są wynikiem naszych doświadczeń (np. wpływu rodziny, przyjaciół, mediów, itp.).
Obraz ciała
Odpowiedz na poniższe pytania, aby przekonać się jakie uczucia wzbudza w tobie twoje ciało:
- W jaki sposób mówię do siebie o swoim ciele?
- Co widzę, gdy patrzę w lustro?
- Jak traktuję swoje ciało?
- Czy inni zgodziliby się z moim podejściem?
- Jak czuję się, gdy inni mówią o moim ciele?
To, jak widzisz swoje ciało (to, co widzisz w lustrze) nie stanowi prawdziwej reprezentacji tego, jak wyglądasz. Niektórzy ludzie widzą w lustrze osobę z nadwagą, podczas gdy tak naprawdę mają niedowagę lub też postrzegają konkretne części ciała jako wadliwe, podczas gdy ewentualne wady są zupełnie niewidoczne dla innych.
Niezadowolenie z ciała
Niestety problem niezadowolenia z własnego ciała jest bardzo powszechny. W przypadku niektórych osób niezadowolenie to może prowadzić do wyniszczających konsekwencji, np. zaburzeń odżywiania czy dysmorfofobii. Inne skutki mogą obejmować poniższe problemy:
- Emocjonalne – lęk, depresja, gniew i często występujące poczucie „bycia grubym”.
- Poznawcze – niezadowolenie z własnego ciała, silne negatywne przekonania, nadmierne koncentrowanie się na wadze, sylwetce lub wyglądzie poszczególnych części ciała.
- Behawioralne – surowe restrykcje dietetyczne, nadmierna aktywność fizyczna, zabiegi medycyny estetycznej.
- Związane z nadmiernym kontrolowaniem ciała – ważenie się, przeglądanie się w lutrze i analizowanie wyglądu, porównywanie się z innymi.
- Związane z ukrywaniem ciała – noszenie obszernych ubrań, unikanie sytuacji gdy ciało jest odkryte (np. pływanie).
- Związane z przykładaniem nadmiernej wagi do znaczenia wyglądu zewnętrznego – może stać się on najważniejszym aspektem życia.
Akceptacja ciała
Nierealistycznym byłoby oczekiwanie, że możemy od razu całkowicie zaakceptować swoje ciało, ale możemy nauczyć się bycia bardziej akceptującym. Z pewnością zajmie to trochę czasu, ale już teraz możesz podjąć pewne kroki, które pomogą ci poprawić obraz swojego ciała:
- Zaakceptuj predyspozycje genetyczne – ciało każdego człowieka jest genetycznie „zaprogramowane” do posiadania określonego rozmiaru i kształtu i organizm będzie walczył, aby to się nie zmieniło. Koszt walki z tymi predyspozycjami będzie na pewno wysoki.
- Zastanów się nad czynnikami, które ukształtowały twój obraz ciała – w jaki sposób rozwijało się twoje podejście do ciała oraz jego postrzeganie? Czy zmieniały się z czasem? Co pomogłoby ci teraz w tworzeniu pozytywnego obrazu ciała?
- Zastanów się, co lubisz w swoim ciele – przeanalizuj swoje ciało pod kątem tego, co bardziej w nim lubisz niż nie lubisz. Jeśli przychodzi ci to z trudem, pomyśl o tym, której części ciała nie lubisz w najmniejszym stopniu. Koncentruj się na niej.
- Funkcje ciała – przeanalizuj każdą część ciała pod kątem jej funkcjonalności. Nogi pozwalają nam chodzić, biegać i tańczyć. Brzuch któregoś dnia może nosić dziecko. Blizna opowiada jakąś historię. Za jaką część ciała jesteś wdzięczny?
- Określ aktywności, dzięki którym czujesz się dobrze w swoim ciele – idź na plażę, graj na instrumencie, ćwicz jogę lub stosuj techniki relaksacyjne, weź kąpiel, idź na spacer z psem, odwiedź przyjaciela…
- Redukuj zachowania unikające i kontrolujące ciało – zachowania te wzmacniają negatywny obraz ciała.
- Rozwiń nowe zainteresowania – kiedy w nadmierny sposób koncentrujemy się na jednym aspekcie życia (np. wygląd), inne zainteresowania mogą zostać zaniedbane. Pomyśl o nowej aktywności, którą mógłbyś podjąć lub o powrocie do dawnego hobby. Przygotuj plan na spróbowanie czegoś nowego w tym tygodniu.
- Oceń swoje podejście do ciała jakbyś był naukowcem lub adwokatem – czy posiadasz rzeczywiste dowody na poparcie swoich przekonań? Czy inni zgadzają się z twoją opinią? Jaki jest twój indeks masy ciała?
- Zidentyfikuj „poczucie bycia grubym” – osoby z negatywnym obrazem swojego ciała często mówią „czuję się gruby/a”. Jest to jeden ze sposobów wyrażania uczuć, które trudno nazwać, zinterpretować lub uznać. Spróbuj określić i przeanalizować emocje, które mogą uruchamiać „poczucie bycia grubym”.
- Bądź wytrwały – powtarzaj sobie, że poprawa obrazu ciała wymaga czasu i pracy.
- Zastanów się, jakie cechy czynią innych ludzi atrakcyjnymi – czy zawsze jest to tylko ich wygląd? Czy może są to też ich osobowość, działania i podejście do życia i świata?
Tłumaczenie: Joanna Romanowska
Źródło: http://www.cci.health.wa.gov.au/docs/Body%20Image%20and%20Body%20Dissatisfaction%2025-01-18.pdf